Ανατολική Ρωμυλία - Στενήμαχος

Πόλη της Θράκης χτισμένη σε απόσταση 20 χιλ. περίπου ΝΑ της Φιλιππούπολης. Παρ’ όλο που είναι μια από τις αρχαιότερες πόλεις της Θράκης, πρώτη φορά γίνεται λόγος γι’ αυτή το 1803, στο τυπικό της Μονής της Πετριζονίτισσας, η οποία σήμερα ονομάζεται Βατσκόβου και κοντά σ’ αυτή σώζεται το φρούριο της Στενημάχου, στο οποίο υπάρχει ωραία εκκλησία, που οι Στενημαχίτες την ονομάζουν «Παναγιά του Καλέ». Κατά πάσα πιθανότητα το φρούριο αυτό χτίστηκε από τον Ιουστινιανό και επί Αλεξίου του Κομνηνού ονομαζόταν Περιτζός, από την ομώνυμη πόλη που βρισκόταν κοντά σ’ αυτή.

Μέχρι το 1906, που ξέσπασαν οι γνωστοί διωγμοί, η Στενήμαχος διατηρούσε την ελληνικότητά της. Λειτουργούσαν σ’ αυτή πολλά σχολεία, στα οποία φοιτούσαν 1.200 μαθητές και μαθήτριες. Υπήρχαν επίσης 10 εκκλησίες και 40 περίπου παρεκκλήσια.

Πολλές συζητήσεις έχουν γίνει ανάμεσα στους ιστορικούς και φιλολόγους για την προέλευση της ονομασίας Στενήμαχος. Από τους Έλληνες μελετητές, άλλοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για παραφθορά του αρχαιοτάτου τοπωνυμίου Ιστιεομάχη, επειδή τον 5ο π.χ αιώνα ο τόπος αυτός απετέλεσε, ύστερα από πολλές μάχες, αποικία 3.οοο Ιστιέων της Εύβοιας, άλλοι πιστεύουν ότι το τοπωνύμιο είναι μεσαιωνικό και προέρχεται από τη λέξη στενομάχος, δηλαδή εκείνος που μάχεται στα στενά, επειδή η κωμόπολη βρίσκεται πάνω από ένα βαθύ φαράγγι, άλλοι θεωρούν πιθανό πως κάποιος Σθενέμαχος, χαμένος ήρωας του 10ου ή του 11ου αιώνα, έδωσε τα’ όνομά του στον τόπο.


Πηγή: users.sch.gr