Είναι αρχαιότατη πόλη. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι ιδρύθηκε γύρω στο 493 π.χ. από αποίκους του Βυζαντίου κυρίως και από Καρχηδόνιους. Σύμφωνα όμως με τον Στράβωνα και άλλους, κτίσθηκε από αποίκους Μεγαρείς και ονομαζόταν πρώτα Μενεβρία από τον αρχηγό των αποίκων Μένα και από τη Θρακική λέξη βρία που σημαίνει πόλη. Η μεγάλη ικανότητα των κατοίκων της στα ναυτικά και ο φυσικός πλούτος της γύρω χώρας την οδήγησαν σε μεγάλη ακμή.
Η Μεσημβρία υπήρξε αυτόνομη και διατήρησε μερικώς την αυτονομία της και κάτω από την εξουσία των Θρακών βασιλιάδων, καθώς επίσης του Φιλίππου και του Αλέξανδρου, μέχρι το Λυσίμαχο, που την ανάγκασε να πληρώνει φόρους. Εξ’ αιτίας της στρατηγικής της θέσης, του φυσικού πλούτου και της δραστηριότητας των κατοίκων της έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ιστορία. Εκεί ανατράφηκε κατόπιν ο αυτοκράτορας Λέων Γ’ ο ‘Ισαυρος (717-741). Κοντά στη Μεσημβρία στις 13 Απριλίου 814 έπαθε φοβερή πανωλεθρία ο ηγεμόνας των Βουλγάρων Κρούμος από τον Λέοντα Ε’ τον Αρμένιο. Ύστερα, για 70 περίπου χρόνια, η Μεσημβρία με τις γειτονικές πόλεις απόλαυσε σχετική ησυχία. Κατά την 4η Σταυροφορία την κατέλαβαν οι Βούλγαροι και μετά οι Βυζαντινοί, μέχρι το 1300, οπότε για λίγο χρονικό διάστημα την πήραν οι Βούλγαροι μέχρι που την κατέλαβαν οι Τούρκοι το 1453. Από την εποχή αυτή παρέμεινε τουρκική μέχρι την ίδρυση της βουλγαρικής ηγεμονίας (1878). Από το 1885 προσαρτήστηκε στη Βουλγαρία.
Μέχρι το 1906 την κατοικούσαν αποκλειστικά Έλληνες. Ήταν έδρα επισκόπου και διατηρούσε σπουδαία σχολεία. Μετά τους διωγμούς του 1906 οι Έλληνες της Μεσημβρίας κατέφυγαν στην Ελλάδα.
Πηγή: users.sch.gr