Λαογραφία Πέτρας & Σκοπέλου - Αγροτική ζωή Μαγείες (μαντιές)

Μαγείες  - μαντιές

Μεγάλη και δυνατή παρουσιάζεται η πίστη στα μάγια στους Πετρινούς, Σκοπελινούς και τους άλλους κοντοχωριανούς τους. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα πολλοί που πιστεύουν στην καταστρεπτική δύναμη που έχουν οι μαγείες και προσπαθούν κάθε φορά να βρίσκουν τρόπους, για να προφυλαχθούν απ’ αυτές. Οι περισσότερες μαγείες γίνονται την πρωτομαγιά. Το γεγονός αυτό οφείλεται πιθανόν στη συσχέτιση των ονομάτων μάγια πρωτομαγιά. Αυτό άλλωστε πιστεύουν και οι ίδιοι. Για να μην υποστούν λοιπόν την κακή επίδραση της μαγείας οι Πετρινοί και Σκοπελινοί, την παραμονή της πρωτομαγιάς μαζεύουν διάφορα βλαστάρια από απρουνιές, και ένα κλωνάρι βάζουν στην αυλόπορτα, για να μη προσβάλλεται ολόκληρο το νοικοκυριό από τα μάγια, ένα κλωνάρι βάζουν στην πόρτα του στάβλου, για να μην τους πάρουν οι μάγισσες τα ζώα, ένα κλωνάρι στην αποθήκη  για να μην χάσουν γεωργική εσοδεία.

Ειδικές στα μάγια είναι ορισμένες γυναίκες στο χωριό. Το βράδυ της παραμονής της πρωτομαγιάς, όταν προχωρήσει λίγο η νύχτα και κοιμηθεί ο κόσμος, οι μάγισσες ξεγυμνώνονται ολότελα, παίρνουν το φουρνόπανο  και κρεμούν μπροστά ένα μαντίλι, που έχει δεμένα αλάτι, στάχτη και τριμμένα κεραμίδια. Περνούν ανάμεσα στα πόδια τους την ξύλινη λαβή του φουρνόπανου, φεύγουν από το σπίτι τους και γυρίζουν έξω στα χωράφια. Κάθε μάγισσα πηγαίνει στο χωράφι που θέλει να κάνει τα μάγια της, και να του πάρει στην εσοδεία. Εκεί αφήνει το μαντίλι με το αλάτι, τη στάχτη και τα τρίμματα από τα κεραμίδια, λέει λόγια μαγικά και ξαναγυρίζει στο σπίτι της. ‘Ετσι πιστεύουν ότι το χωράφι που μάγεψε η μάγισσα αδειάζει  και γεμίζει το δικό της.

Άλλος τρόπος μαγείας είναι ο εξής: Το βράδυ της παραμονής της πρωτομαγιάς οι μάγισσες τυλίγουν τα πόδια τους με διάφορα παλιόπανα, καβαλικεύουν το φουρνόπανο και γυμνές ή φορώντας το πουκάμισο μόνο, γυρίζουν έξω στα λιβάδια. Τα κουρέλια που χρησιμοποιούν για να τυλίξουν τα πόδια τους γεμίζουν νερά από τα δροσερά χόρτα του Μάη. Γυρίζουν μετά στα σπίτια τους, στύβουν το νερό από τα κουρέλια, το ανακατεύουν με πίτουρα και κάνουν τροφή για να τη δώσουν στα ζώα τους να φάνε. Πιστεύουν ότι με αυτά τα μάγια κλέβουν το γάλα από τα ξένα ζώα και το φέρνουν στα δικά τους.

Αξιοσημείωτη είναι η πίστη των Πετρινών και Σκοπελινών σε ένα άλλο είδος μαγείας: «τα σκατοπούλια». Πιστεύουν δηλαδή και υποστηρίζουν πως υπάρχουν μάγισσες που κάνουν τα παρακάτω μάγια:

Μέσα σ’ ένα μικρό σακουλάκι   βάζουν σαράντα αβγά και τα κρατούν κάτω από τη μασχάλη για να βγάλουν μαγικά πουλιά που τα λένε «σκατοπούλια». Σαράντα μέρες τα κρατάνε στη μασχάλη. Στο διάστημα αυτό ούτε στα πλάγια βλέπουν, ούτε γελούν, ούτε τραγουδούν. ‘Υστερα από τις σαράντα μέρες βγαίνουν τα μαγικά πουλιά, που φέρνουν τον πλούτο και την ευτυχία στης μάγισσας το σπίτι. Η μάγισσα, όταν μεγαλώσουν λίγο μελετάει ορισμένα ξόρκια, τ’ αφήνει, και εκείνα φεύγουν από την καπνοδόχο του σπιτιού. Τα πουλιά χαρούμενα πετούν γύρω και φωνάζουν. Αν διακρίνουν σε κάποιο μέρος ώριμα δημητριακά, πηγαίνουν, φορτώνονται τον καρπό και ξαναγυρίζουν στο σπίτι της μάγισσας μπαίνοντας από την καπνοδόχο ή από το παράθυρο. Η μάγισσα τα περιμένει με τις αποθήκες ανοιχτές για να αποθηκεύσει  αυτά που της κουβαλούν και που τα θεωρεί μπερεκέτ.

Αν κάποια γειτόνισσα μάθει για τα μαγικά πουλιά, στέλνει στη μάγισσα τροφή που περιέχει μέσα ανθρώπινα περιττώματα. Αν η μάγισσα γελαστεί και φάει από την τροφή που της στέλνουν, τα πουλιά σταματούν να ξαναγυρίζουν στο σπίτι της. Γι’ αυτό οι μάγισσες την εποχή του θερισμού και αλωνισμού,γιατί τότε κάνουν τα μάγια αυτά, είναι πολύ προσεκτικές και  δεν δέχονται εύκολα ξένες προσφορές.

Τα μάγια δεν γίνονται μόνο με το σκοπό να κερδίσει η μάγισσα την ξένη εσοδεία. Γίνονται πολλές φορές από εχθρότητα, για να κάνουν κακό σε πρόσωπο μισητό. Τέτοιο είναι το λεγόμενο «δήσ’μο», που φέρνει ανικανότητα σεξουαλική. Από το φόβο του «δήσ’ μου», όταν κανείς πρόκειται να γίνει γαμπρός, γάμο δεν βγαίνει έξω πριν από τον γάμο για να μη τον δει της μάγισσας το μάτι, ή φοράει ανάποδα κάποιο εσώρουχο, γιατί έτσι τα μάγια δεν πιάνουν. ‘Όταν περνάει σε μέρος που είναι συγκεντρωμένοι πολλοί, χαιρετάει με μια ελαφριά υπόκλιση μόνο, χωρίς να σηκώσει το βλέμμα του να κοιτάξει  για να μη τον πιάσει κανένα εχθρικό μαγικό μάτι που ενδεχομένως να βρίσκεται εκεί.

Μεγάλος είναι ο φόβος από τις μάγισσες, αλλά και μεγάλες είναι οι τιμωρίες που το χωριό τους επιβάλλει όταν πιαστούν. Τις γυρίζουν γύρω στο χωριό γυμνές, τις βρίζουν τις φτύνουν και γενικά τις επιβάλουν μαρτυρικές ποινές.


-----------------------------------------------------------------------
Αυτός ήταν σε γενικές γραμμές ο τρόπος ζωής των Πετρινών και Σκοπελινών και αυτές οι εθνικές και θρησκευτικές παραδόσεις, οι οποίες θέλουμε να πιστεύουμε ότι μας βοηθούν να γνωρίσουμε ένα μικρό, αλλά αξιόλογο κομμάτι του Ελληνισμού της Ανατ. Θράκης που έφτασαν στην Ελλάδα κουρελιασμένοι στο σώμα και στη προσωπικότητα αλλά όρθιοι στην ψυχή.

Η προσπάθεια παρουσίασης της λαογραφίας της Πέτρας και Σκοπέλου αποσκοπεί στη γνώση της λαϊκής μας κληρονομιάς και στη διάσωση των παραδοσιακών μας στοιχείων γιατί «ευτυχείς είναι οι λαοί που δεν έχουν ιστορία αλλά δυστυχείς αυτοί που έχουν ιστορία αλλά την αγνοούν».


Βιβλιογραφία:
- Θρακικά –Δημ. Α. Πετρόπουλου
- Αφηγήσεις κατοίκων Πέτρας
----------------------------------------------------------------------- 

Πηγή: users.sch.gr