Περίεργη, όσο και ευχάριστη και θεαματική είναι οι τελευταίες Χριστουγεννιάτικες γιορτές.
- Στις 6 Ιανουαρίου, γιορτή των Θεοφανίων, στρώνουν ένα αμάξι με ένα χράμι, βάζουν και δύο μαξιλάρια. Το τραβούν δύο - τρεις άντρες με τα χέρια και το φέρνουν μπροστά στην εκκλησία την ώρα που τελειώνει ο εσπερινός. Επάνω στο αμάξι βάζουν να καθίσει ο παπάς, ο μουχτάρης του χωριού, ο δάσκαλος και μερικοί από τους τσορμπατζήδες (πλούσιους). Έτσι τραβούν πάλι με τα χέρια το αμάξι και το πηγαίνουν στο ρέμα κοντά στο χωριό. Εκεί λένε στον παπά «Παπά, βγάλ’ το καλημαύκι σου» Βγάζει ο παπάς το καλυμμαύκι και τον βρέχουν με νερό στο κεφάλι. Ο παπάς τότε τους δίνει ένα δώρο (μπαξίσ’). Βγάζουν ύστερα το καπέλο από το κεφάλι του καθενός από τους άλλους, τους βρέχουν με νερό, κι’ αυτοί δίνουν μπαξίσια. Μετά το βρέξιμο τραβούν το αμάξι με τα χέρια, το φέρνουν μπροστά στο καφενείο του χωριού κι’ εκεί οι προεστοί διατάζουν και «κερνούνα τα παιδιά».
- Το πρωί (πε τα πουρνού) της άλλης μέρας, γιορτής του Αη Γιάννη, παρέες παρέες οι χωρικοί γυρίζουν στο χωριό κρατώντας στα χέρια τους διάφορα δοχεία με νερό. Παίρνουν νερό από τα δοχεία με κλωνιά από δέντρα και βρέχουν ο ένας τον άλλον. Πολλές φορές γυρίζουν όλο το δοχείο με το νερό σ’ εκείνον που θέλουν να βρέξουν ή τον σπρώχνουν και πέφτει μέσα σε λίμνη (υπήρχαν πολλές τέτοιες στους δρόμους και τις πλατείες των χωριών) για να βραχεί ολόκληρος. Το κατάβρεγμα αρχίζει από τους νιόπαντρους και τους ξένους. Μαρτυρική θα είναι η θέση του ξένου που θα απορήσει από το παράξενο έθιμο των Πετρινών & Σκοπελινών και θα θελήσει να το επικρίνει. Για να σταματήσει το βρέξιμο είναι υποχρεωμένος ο καθένας να τάξει πόσο κρασί κερνάει την παρέα. Συχνά είναι τα παραβγάλματα για το ποσό του κρασιού που κερνάει ο καθένας. Εκείνος που τάζει το λιγότερο θα βραχεί από την παρέα. Φυσικά σε όλα αυτά τα βρεξίματα δεν υπάρχει καμιά παρεξήγηση. Εκείνος που θα θελήσει να παρεξηγηθεί και να θυμώσει θα βγεί πολύ ζημιωμένος. Λένε ότι «γίνεται έτσ’ τ’ αντέτ για το καλό τη χρόνου». Αυτό θυμίζει το βάφτισμα του Χριστού. Τα βρεξούδια είναι γιορτή στενά συνδεδεμένη με την θρησκευτική τελετή του καθαγιασμού των υδάτων.Tα βρεξούδια γίνονται και την επόμενη μέρα του Αι Γιάννη στο Μπάμπω γκιονού.
Από τα τάματα που κάνουν ότι θα κεράσουν, για να μη βραχούν, μαζεύεται σημαντική ποσότητα κρασιού, που δεν μπορούν να το πιούνε όλο εκείνη την ημέρα. Ορίζουν μία άλλη μέρα και ένα φιλικό σπίτι, για να πιούνε το υπόλοιπο κρασί. Εκεί μαζεύονται μόνο παντρεμένοι με τις γυναίκες τους μαζί. Οι άγαμοι δεν μπορούν να συμμετέχουν σ’ αυτό το γλέντι. Σφάζουν κοτόπουλα, ζυμώνουν μηλίνες και στρώνουν καλά το γλέντι τους. ‘Αν τελειώσουν αυτά που είχαν κανονίσει για το γλέντι τους, γυρίζουν στα σπίτια του καθενός από την παρέα και φιλεύονται. Εκεί αν βρουν κανένα κοτόπουλο το μαδούν,το ψήνουν και το τρώνε.
- Η επόμενη μέρα του Αι Γιάννη ήταν αφιερωμένη στη γυναίκα. Ήταν η μέρα της γυναίκας, ήταν η «μπάμπω γκιονού» η μέρα της γριάς ή χειραφέτησης της γυναίκας. Μέρα που θα μπορούσε να διασκεδάσει με τις φίλες της όπως ήθελε. Οι γιαγιές (οι μπάμπες) εκείνη τη μέρα είχαν το γενικό πρόσταγμα.
Η σκλάβα της κουζίνας και του νοικοκυριού με τα μικρά, επί 364 ημέρες το χρόνο, απεργεί για μια μέρα. Δοκιμάζει μία μέρα να είναι ελεύθερη από τις ασχολίες της. Και ο σύζυγος εκείνη την ημέρα θα αποχωριστεί από την παρέα των φίλων του και το καφενείο και θα υποστεί τις αγγαρείες του σπιτιού, θα περιποιηθεί τα παιδιά θα ετοιμάσει το φαγητό. Γνωρίζει καλά το έθιμο και γι’ αυτό αντιρρήσεις δεν επιτρέπονται. Η κυρά είναι κατοχυρωμένη από τον θεσμό των γυναικών και δεν αστειεύονται την ημέρα αυτή της χειραφέτησής των. Από νωρίς την μέρα εκείνη, ομάδες με ένα μπακιράκι καθαρό νερό και δέσμη βασιλικού γυρίζουν τα σπίτια του χωριού, ψάλλοντας το τροπάριο του Ιορδάνη, ραντίζουν με ευχές όσους συναντήσουν και μαζεύουν αγαθά για το βραδινό τους γλέντι που με επιστασία της γιαγιάς (μπάμπως) προετοιμάζουν τα φαγητά. Το βράδυ αυτό θα διασκεδάσει και η γριά και η χήρα και όλες οι παντρεμένες γυναίκες γιατί πρέπει να τονίσουμε ότι είναι γλέντι όπου βρίσκονται μόνο οι παντρεμένες γυναίκες και ειδικά αυτές που έχουν τεκνοποιήσει. Σημειωτέον ότι ο άνδρας που θα πλησιάσει έστω και μόνο για να δει τι κάνουν οι γυναίκες θα το μετανιώσει πικρά γιατί είτε θα τον καταβρέξουν είτε θα προσπαθήσουν να πάρουν τα ρούχα του. Το έθιμο αυτό της Μπάμπως (μπάμπω γκιονού) αναβιώνετε με μεγάλη επιτυχία και σήμερα στα χωριά Νέα πέτρα, και Μονοκκλησιά, Σερρών όπου είναι κατά το πλείστον Πετρινοί καθώς και σε άλλα χωριά όπου Πετρινές που παντρεύτηκαν και πήγαν στο μέρος του άνδρα τους συνεχίζουν να αναβιώνουν αυτό το έθιμο
Έτσι ευχάριστα τελειώνουν οι Χριστουγεννιάτικες γιορτές των Πετρινών και Σκοπελινών για να επαναληφθούν κατά παρόμοιο τρόπο και τις ημέρες της Αποκριάς και του Πάσχα.
-----------------------------------------------------------------------
Αυτός ήταν σε γενικές γραμμές ο τρόπος ζωής των Πετρινών και Σκοπελινών και αυτές οι εθνικές και θρησκευτικές παραδόσεις, οι οποίες θέλουμε να πιστεύουμε ότι μας βοηθούν να γνωρίσουμε ένα μικρό, αλλά αξιόλογο κομμάτι του Ελληνισμού της Ανατ. Θράκης που έφτασαν στην Ελλάδα κουρελιασμένοι στο σώμα και στη προσωπικότητα αλλά όρθιοι στην ψυχή.Η προσπάθεια παρουσίασης της λαογραφίας της Πέτρας και Σκοπέλου αποσκοπεί στη γνώση της λαϊκής μας κληρονομιάς και στη διάσωση των παραδοσιακών μας στοιχείων γιατί «ευτυχείς είναι οι λαοί που δεν έχουν ιστορία αλλά δυστυχείς αυτοί που έχουν ιστορία αλλά την αγνοούν».
Βιβλιογραφία:
- Θρακικά –Δημ. Α. Πετρόπουλου
- Αφηγήσεις κατοίκων Πέτρας
-----------------------------------------------------------------------
Πηγή: users.sch.gr