«Είκοσιμπέντε τ’ Αλωνιστή πήγαιναμ’ πε βραδύς στο γκαναρά όξω πε το χωριό μισή ώρα, που ήνταν’ το μοναστήρ’ της Αγια Παρασκευής. Γούλ’ έβαναμ’ τα γιορτινά τα ρούχα. Οι άντροι έβαναμ΄φεσ’ και σερβέτες (καπέλα),σαλταμάρκα πουτην ηλέγαμ΄και ζεπκέν (πουκάμισο), γελέκ΄με δαχτάνια (γιλέκο), ζνάρ’ (ζωνάρι) ντιμί (βράκα),ποδοπάνια και τσερβούλια (τσαρούχια) ή κοντούρες (παπούτσια). Μερικοί έβανανα για λούσο μαύρες τρίχες γύρω πε τα ποδοπάνια στο μποτκό (γάμπα). Οι γυναίκες φορούσανα φασκιόλ’ (φέσι με τσεμπέρ’), μνιά κόπτσα ασημένια με δέκα κρεμτσούλια πάν’ στο τσεμπέρ’, πνιχτούρ΄’ (περιδέραιο) στο λαιμό ασημένιο μ’ ασημένια κρεμτσούλια λόϋρα, σαλταμάρκα τσόχεν’, αντερί είδος παλτού) με μακριά μανίκια και κουλάκια (γαϊτάνια γύρω στο μανίκι). Πέξω φορούσανα γούνα πε τσόχα, στα χέρια βραχιόλια ασημένια, ράχτ’ (ζώνη) ασημένιο με κρεμτσούλια που χτυπούσανα όντε χόρευγανά, καλτούνια πε σαγιάκ’ ή μαλλί, ντούσκα γεμενιά (παπούτσια ίσα, χωρίς τακούνια).
Το μοναστήρ’ είχ’ ένα αγιάσμα. Εκεί διάβαζανά οι παπάδες τον αγιασμό και κοιμούμαστανα.Πε τα πουρνού κόσμος πολύς πήγαινε πε τα’ αμάξια.Ο σήμαντρος χτυπούσε και γούλο χτυπούσε. Έψερλανά οι παπάδες, διάβαζανά τον αγιασμό κι’ έσφαζαμ’ μνιά γελάδα και δυό τρία πρόβατα κουρμπάν’. ‘Ηρντανα και Τούρκ’ και Βουλγάρ’, τους έδινανά κι’ έτρωγανα και κείν’ πε το γκουρμπάν’. Χόρευγ’ ο κόσμος πε νταούλια και τις γκάϊντες και διασκέδαζε.
Θάματα γίντανα κει στ’ αγιάσμα και το κουρί. Μνιά φορά που πήγαιναμ΄πε βραδύς στον εσπερινό, τα’ αγιάσμα δεν είχε ντιπ νερό. Το καθάρσαμ’ πε τα φύλλα και τις σκόνες που είχε μέσα και λογάριαζάμ’ να πάμ να φέρουμ’ πε το ντολάπ’ νερό. Πήγαμ’ για νερό με δυό ντενεκέδες τη γκαζιού. ‘Ως να πάμ’ το νερό στ’ αγιάσμα, πήγαμ’ και ηύραμ’ μέσα νερό, όσο είχαμ’ εμείς στις ντενεκέδες. ‘Εχυσαμ όξω το νερό πε τις ντενεκέδες. Το θαμαξανά το πράμα και Χριστιανοί και Τούρκ’ που ήντανα κεί. ‘Αλλ’ φορά ένας Τούρκος πααίν’ στο κουρί και κόφτ’ έν αμάξ ξύλα. ‘Οντε πήγε στο σπίτ’ ντου κούγ’ πόξω να κλαίνα. ‘Αφκε τα βουβάλια ζεμένα και πήγε να δγιεί τα κλάματα τι έν. Είχε δυό παιδιά και τα ηύρε πεθαμένα. Η καντίνα ντου (η γυναίκα του) έκλαιγε. Βγαίν’ όξω για να πελύσ’ τα βουβάλια, γλέπ’ και τα βουβάλια ΄ψόφια και τα δυό. ‘Υστερα οι Τούρκ’ δε μπήγαινανά να κόψνα ούτε μνιά βέργα πε το κουρί της ‘Αγια Παρασκευής και ήρκντανανα και πανηγύριζανά κι’ αυτοί. ‘Αμα έλα ξεφάμ’ το κουρμπάν’, το δέρμα πε τη γελάδα και τα πρόβατα έγκανάμε στο μεζάτ’ (δημοπρασία). ‘Οποιος περίσσευε έλα πομείννα τα δέρματα σ’ αυτόνα. Κάποτε ένας που περίσσεψε δε μπαραδέχκε να πληρώσ’ τα δέρματα γιατί πισμάνεψε. Η δημογεροντία τον φώναξε και τον έστειλε στο δεσπότ’. Ο δεσπότ’σ έβγαλε χαρτί και λέγ’: «Αυτός, ούτε παπάς στην αυλή ντ’, ούτε στην εκκλησιά α πάγ’».Αναγκάσκε τα πλήρωσε διπλά και τον σχώρεσανά.».
-----------------------------------------------------------------------
Αυτός ήταν σε γενικές γραμμές ο τρόπος ζωής των Πετρινών και Σκοπελινών και αυτές οι εθνικές και θρησκευτικές παραδόσεις, οι οποίες θέλουμε να πιστεύουμε ότι μας βοηθούν να γνωρίσουμε ένα μικρό, αλλά αξιόλογο κομμάτι του Ελληνισμού της Ανατ. Θράκης που έφτασαν στην Ελλάδα κουρελιασμένοι στο σώμα και στη προσωπικότητα αλλά όρθιοι στην ψυχή.Η προσπάθεια παρουσίασης της λαογραφίας της Πέτρας και Σκοπέλου αποσκοπεί στη γνώση της λαϊκής μας κληρονομιάς και στη διάσωση των παραδοσιακών μας στοιχείων γιατί «ευτυχείς είναι οι λαοί που δεν έχουν ιστορία αλλά δυστυχείς αυτοί που έχουν ιστορία αλλά την αγνοούν».
Βιβλιογραφία:
- Θρακικά –Δημ. Α. Πετρόπουλου
- Αφηγήσεις κατοίκων Πέτρας
-----------------------------------------------------------------------
Πηγή: users.sch.gr