Λαογραφία Πέτρας & Σκοπέλου - Θρησκευτικές Γιορτές Στο μοναστήρ τ’ Αη Γιάνν’

Στο μοναστήρ τ’ Αη γιάνν’

Ένα ξεχωριστό γνώρισμα των Πετρινών και Σκοπελινών, όπως και όλων των Θρακών είναι η εξαιρετική θρησκευτικότητά τους, που διέπει την όλη τους ζωή και εκδηλώνεται με συχνές θρησκευτικές γιορτές και πανηγύρια. Και μετά το γενικό τους ξεσηκωμό και την εγκατάστασή τους σε καινούργιες πατρίδες, οι Θρακιώτες δεν απέβαλαν τη θρησκευτικότητά  τους. Σας αναφέρουμε την περιγραφή ενός Πετρινού σε ντόπια διάλεκτο με τον τρόπο που γιόρταζαν στην Πέτρα τη γιορτή του Αη Γιάννη στις 29 Αυγούστου:

«Είκοσι οχτώ Αυγούστου  πέ τ’ αργά πήγαινάμ’ στο κουρί (δάσος) πόξω πέ το χωριό δυό ώρες. Εκεί ήντανα ένα μοναστήρ’ τ’ Αη  Γιάνν’που γιόρταζε είκοσι εννιά Αγούστ’. Κείνη τη μέρα μαύρο σταφύλ’, μαύρη ματζάνα, κργιά κι’ αρτυμή(κρέας και αρτύσιμα) δεν έτρωγαμ’ γιατί γιόρταζαμ’ για το γκακονά (πυρετό). ‘Αμα έφταναμ’ το βράδ’, χόρευγαμ’, τραγουδούσαμ’ κι έκαναμ’ τζουμπούς (γλέντι)’ πε τη γκάϊντα μαζί. Γνώριζ΄ο ένας τον άλλονα και ήλεγαμ μασάλια(αστεία)  πολλά: -Μπρέ Μίλτο,παίξ’ τη γκάϊντα να χορέψουμ’ μπρε τζανέλλα! (Πετρινέ). –Πε που είσαι σύ; -Εγώ είμ’ πε το γκασαμπά (από την πόλη).- Εγώ ειμ’ πε τη Μπέτρα.-Βγάλ’ το τσάκ (το σουγιά) να δγιώ.

Πηράζαμ’ ο ένας τον άλλονα. Ύστερα έλα α  πάμ΄ α  πέσουμ’ α κοιμηθούμ’.Πε τα πουρνού άμα διάβαζ’ ο αγιασμός και πελούσ’ η εκκλησία, έτρωγαμ’ ψωμί και ύστερα μερικοί πε το χωριό έφκειανανα μουχαμπέτ’. Οι πλειότερ’ νέβαινανα με ξυλένια σκάλα στη μπαλιά πέτρα πάν΄που ήντανα αψηλή ως ογδόντα μέτρα. Κει πε παν το μέρος ήντανα αλανλίκ’ (πλατεία) και γίνουνταν αγιασμός. Τον αγιασμό έκαν’ ο παπάς. Στις μέρες μας ο χοντρός Παπαγιάνν’σ έμπαινε μεσ’ το πουγάδ’ – ως δυό μέτρα βαθύ ήντανα το πουγάδ΄- στέκντανα σε μια πέτρα και φώτιζε το γκόσμο πε το νερό τη πηγαδιού. Πλιέρων’ (τελείωνε) ο αγιασμός και το αλάϊ (πλήθος) κατέβαινε πε τη μπαλιόπετρα κι’ έφευγε στο χωριό. Γούλ’ τη μέρα διασκέδαζαμ’ στο χωριό. Το παρεκκλήσ’ στη μπαλιόπετρα ήλεγανα που θαματουργούσε πολύ. Εκεί ήντανα ένας ασμάς (κληματαριά) που το ήλεγαμ’ αγούμαστο (ονομασία σταφυλιού). Μνιά φορά πήγ’ ένας γέρος και έκοψε τον ασμά. Πε τότε τον έμεινε το κουσούρ΄να φωνάζ σα βώκος: χούου χούουου χούου… και σαν αλεπού. Γι αυτό τον ήλεγάμ’ αλεπού».

-----------------------------------------------------------------------
Αυτός ήταν σε γενικές γραμμές ο τρόπος ζωής των Πετρινών και Σκοπελινών και αυτές οι εθνικές και θρησκευτικές παραδόσεις, οι οποίες θέλουμε να πιστεύουμε ότι μας βοηθούν να γνωρίσουμε ένα μικρό, αλλά αξιόλογο κομμάτι του Ελληνισμού της Ανατ. Θράκης που έφτασαν στην Ελλάδα κουρελιασμένοι στο σώμα και στη προσωπικότητα αλλά όρθιοι στην ψυχή.

Η προσπάθεια παρουσίασης της λαογραφίας της Πέτρας και Σκοπέλου αποσκοπεί στη γνώση της λαϊκής μας κληρονομιάς και στη διάσωση των παραδοσιακών μας στοιχείων γιατί «ευτυχείς είναι οι λαοί που δεν έχουν ιστορία αλλά δυστυχείς αυτοί που έχουν ιστορία αλλά την αγνοούν».


Βιβλιογραφία:
- Θρακικά –Δημ. Α. Πετρόπουλου
- Αφηγήσεις κατοίκων Πέτρας
----------------------------------------------------------------------- 

Πηγή: users.sch.gr